Allah’tan korkmak, büyük kalbi ibadetlerdendir. Allah şöyle buyurdu: {Kur’an: (O şeytan sizi ancak kendi dostlarından korkutuyor. Onlardan korkmayın, eğer mü&"min iseniz, benden korkun} [Ali İmran: 175]
Bu ayette, Allah’tan korkmak gerektiğinin ve Allah’tan korkmanın imanın gereklerinden olduğunun ispatı vardır. İşte kul, iman ettiği kadarRabbinden korkar.
Peygamber (sav)’in hanımı Âişe’den rivâyete göre, şöyle demiştir: &" Mü’minün sûresi 60. ayetini Resülullah (sav.)’e sordum: {Rablerine dönecekleri için, verdiklerini kalpleri ürpererek verenler} Onlar şarap içen ve hırsızlık edenler midir? &" Resülullah (sav.): &" Hayır,Sıddık’ın kızı. Fakat onlar kendilerinden kabul edilmemesinden korktukları halde oruç tutan namaz kılan ve sadaka verenlerdir &" buyurdu. &" (Tirmizî)
1-Allah’ın isimlerini ve sıfatlarını bilmekten, O’nu yüceltmek. {Üzerlerinde hâkim ve üstün olan Rablerinden korkarlar} [Nahl:50]
2-Geleceğin kötü olmasından ve cehennem azabına girmekten korkmak. Ne kötü varış yeridir orası!
3-Kulun; Allah’ın onun bütün yaptıklarından haberdar olduğunu ve büyük günahları işleyenlere baktığı kadar küçük günah işleyenlere bakmadığını bilmesiyle beraber yaptığı ibadetlerde eksiklik olduğunu hissetmesi.
4-Allah’a isyan edip şeriatine itiraz edenlere ve kendilerine gönderilen nuru bırakanlara vaid ve tehdit dolu olan Allah’ın kelamını tedebbür etmek
5-Allah’ın kelamını ve Peygamber’in (sav) hayatını tedebbür etmek.
Allah’tan korkmak, Allah’ı tanımayı gerektirdiği gibi, Allah’ı tanımak da Allah’tankorkmayı gerektiriyor.6-Allah’ın yüceliğini tefekkür etmek. Kim O’nun yüceliğini tefekkür ederse, Allah’ın sıfatlarını ve büyüklüğünü bulur. Kimin kalbi Allah’ın yüceliğine şahitlik ederse, Allah’ın tehdidini bilir ve O’ndan kesinliklekorkar. {Allah asıl sizi, kendisine karşı dikkatli olmanız hakkında uyarmaktadır.} [Ali İmran: 28]
ve yineşöyle buyurdu: Kur’an: {Allah&"ın kadrini gereği gibi bilemediler. Yeryüzü kıyamet gününde bütünüyle O&"nun elindedir. Gökler de O&"nun kudretiyle dürülmüştür} [Zümer: 39]
7-Ölümü, ölümünşiddetini ve ondan kaçacak bir yer olmadığını tefekkür etmek. {De ki: &" Sizin kendisinden kaçıp durduğunuz ölüm var ya, o mutlaka size ulaşacaktır.} [Cuma:8]
Bu da Allah’tan korkmayı gerektiriyor. Hz. Peygamber(sav) şöyle buyurdular &" Lezzetleri kaçıran ölümü çokça anınız. Zira o; geçim darlığı çekenleri feraha kavuşturur, avutur, zenginlerin de ihtiraslarını frenler. &" (Taberânî)
8-Ölümden sonrasını ve kabrin dehşetini tefekkür etmek. Hz. Peygamber(sav) şöyle buyurdu: &" Ben size kabir ziyaretini yasaklamıştım, fakat artık onları ziyaret edebilirsiniz. Çünkü kabir ziyareti, dünya bağını kırar, ahireti hatırlatır. &" (İbni Mace)
Berâ radıyallahu anh anlatıyor: &" Biz Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm&"la birlikte bir cenazede beraberdik. Aleyhissalâtu vesselâm kabrin kenarına oturup ağladılar, öyle ki (gözyaşlarıyla) toprak ıslandı. Sonra da: &" Ey kardeşlerim İşte (başımıza gelecek) bu aynı (ölüm hadisesi) için iyi hazırlanın &" buyurdular. &" (İbni Mace)
Allah şöyle buyurdu: {Ey insanlar! Rabbinize karşı gelmekten sakının. Hiçbir babanın çocuğuna hiçbir yarar sağlayamayacağı, hiçbir çocuğun da babasına hiçbir yarar sağlayamayacağı günden korkun! Şüphesiz Allah&"ın va&"di gerçektir. Sakın dünya hayatı sizi aldatmasın. O aldatıcı şeytan da Allah hakkında sizi aldatmasın.} [Lokman: 33]
9-İnsanların pek önemsemediği küçük günahların cezasını tefekkür etmek. Hz. Peygamber bunun hakkında bir misal vermişti: Bir kavim bir vadiye iner, biri gelip çerçöp, odun getirir, diğerleri de aynı şekilde yapar. Böylece ekmeklerini pişirecek kadar koca bir yığın olur. İşte burada odunlarla ateş yakmak arasındaki irtibat, günahlarla günahlara sebep veren şeyler arasındaki irtibata benzer.{Derileri yanıp döküldükçe, azabı tatmaları için onların derilerini yenileyeceğiz.} [Nisa: 56]
10-Kul, ölümün her an gelebileceğini ve geldiğinde artık pişmanlığın işe yaramayacağını bilmelidir. Allah şöyle buyurdu: {Nihayet onlardan birine ölüm gelince, &" Rabbim! Beni dünyaya geri gönder’’ dedi} [Müminun:99]
Ve şöyle buyurdu: {o pişmanlık günüyle uyar.} [Meryem: 39]
11-Sû&"-i Hâtime (Kötü akıbet / kötü son)’yi tefekkür etmek. Allah şöyle buyurdu: {…Melekler, kafirlerin yüzlerine ve artlarına vura vura…} [Enfal: 50]
12-Allah’tan korkan insanlarla birlikte olmak. Allah şöyle buyurdu: {Sabah akşam Rablerine, O&"nun rızasını dileyerek dua edenlerle birlikte ol.} [Kehf:28]
A. Allah’ın Kendisine ortak koşanlara ve itaat etmeyenlere vadettiği azabından korkmak.
B. Allah’tan korkmak:
O, âlimlerin ve bilenlerin korkusudur {Allah asıl sizi kendisine karşı dikkatli olmanız hakkında uyarmakta Kur’andır} [Ali İmran:28]
Allah’ı bilmen ne kadar artarsa, o kadar da Allah’tan korkman artar. Allah şöyle buyurdu: {Kulları içinden ancak âlimler, Allah&"tan gereğince korkar} [Fatir: 28]
Çünkü onlar; Allah’ı, isimlerini ve sıfatlarını iyi bildikleri zaman, O’ndan çok korkarlar. Bu, önce kalbe etkiler sonra da bedenlerine (amellerine) etkiler.
A. Dünyada:
Korku kalbe yerleştiği zaman, kalbindeki şehveti yakıp dünyanın sevgisini de oradan çıkartır.1-Allah’tan korkmak, bu dünyada temkin ve huzur sebebi olup imanın artmasına bir vesiledir. Çünkü sen, vaat edilen şey meydana geldiği zaman ona inanırsın. Allah şöyle buyurdu: {İnkâr edenler peygamberlerine, &" Andolsun, ya sizi yurdumuzdan çıkaracağız, ya da bizim dinimize dönersiniz &" dediler. Rableri de onlara şöyle vahyetti: &" Biz zalimleri mutlaka yok edeceğiz. &"} [İbrahim: 13-14]
2-İhlasla salih amel yapmaya ve bu dünyada bir karşılık istememeye teşvik eder, ayrıca ahirette de mükâfatları azaltmaz. Allah şöyle buyurdu: {Yedirdikleri kimselere şöyle derler:&" Biz size sırf Allah rızası için yediriyoruz. Sizden bir karşılık ve bir teşekkür beklemiyoruz. (9) Çünkü biz, asık suratlı, çetin bir günden (o günün azabından dolayı) Rabbimizden korkarız. &" } [İnsan:9-10]
Ve şöyle buyurdu: {Kur’an: Allah&"ın, yüceltilmesine ve içlerinde adının anılmasına izin verdiği evlerde; hiçbir ticaretin ve hiçbir alış verişin kendilerini, Allah&"ı anmaktan, namazı kılmaktan, zekâtı vermekten alıkoymadığı birtakım adamlar, buralarda sabah akşam O&"nu tesbih ederler. Onlar, kalplerin ve gözlerin dikilip kalacağı bir günden korkarlar.} [Nur:36]
Yani;kalpler, endişelenerek dikilip kalır. Bu durum, amel etmeye, kurtuluşu ümit etmeye, helakten kaçınmaya ve kitapların sol ellerine verilmesinden korkmaya sebep verendir.
B. Ahirette:
Kim Allah’tan korkarsa, o korku onu her hayra götürür.1-Kul, ahiret gününde, Allah’ın Arşının gölgesinde olur. Hz. Peygamber(sav) buyurduki: &" …Mevki&" ve güzellik sahibi bir kadın ken¬disini istediği hâlde; ‘’Ben Allah&"tan korkarım’’ diyen erkek… &" (Buhari)
Hadisin zahiri, adamın lisanıyla bayanın isteğine karşı reddetmesine ve kendini tutmasına işaret eder. &" …Tenhâ yerde Allah’ı zikredip de iki gözü dolup taşan kimse… &" (Buhari)
Gözyaşları akıtan Allah korkusu, kıyamet gününde Cehennemin o gözleri yakmamasına sebep olacak.
2-Havf, mağfiretin sebeplerindendir. Peygamber(sav) buyurduki: &" Sizden evvelki mil¬letlerden bir kimseye Allah bol bir mal verdi. Ona ölüm geldiği zaman oğullarına: &"- Ben sizin için nasıl bir baba oldum? diye sordu. Oğulları: &" -Hayırlı bir baba oldun, dediler. O zât: &" -Ben asla bir hayır işlemedim. Ben öldüğüm zaman sizler beni yakın. Sonra kemiklerimi ezip öğütün. Sonra da rüzgârı şiddetli bir günde benim tozlarımı havaya saçıp savurun, dedi.&" Çocukları onun bu emrini yaptılar. Akabinde Azız ve Celîl Al lah, onun zerrelerini topladı da ona: &" - Böyle yapmana seni sevkeden nedir? diye sordu. O da: &"- Sen&"den korkmamdır, dedi. &" Bu cevâb üzerine Allah onu rahmetiyle karşıladı. &" (Buhari)
Cahil olduğu için, Allah onu mazur gördü. İşte burada Allah korkusu, ona şefaat etmiştir, yoksa normalde Ba’s gününü inkâr eden, kâfir sayılır.
3-Sahibini cennete götürür. Hz. Peygamber(sav) şöyle buyurdular &" Kim (Allah’ın azabından) korkup sakınırsa (cenneti elde etmek için hemen) yola koyulur. Kim de yola koyulursa arzusuna kavuşur. Ama dikkat edin! Allah’ın ticaret için ortaya koyduğu malı çok pahalıdır. Dikkat edin! Allah’ın ticaret eşyası ise cennettir &" (Tirmizî)
4-Kıyamet gününde emniyet. Allah Celle Celalühu kutsi hadisinde şöyle buyurdu: {İzzetime yemin ederim ki kulum için iki korkuyu ve iki emniyeti bir araya getirmeyeceğim. Eğer kulum dünyada benden korkarsa kıyamet gününde onu emin kılarım. Eğer dünyada benden emin olursa kıyamet gününde onu korkuturum.} (Beyhakî)
5-Allah’ın aşağıdaki ayetteki gibinitelendirdiği müminlerin zümresine girmek: {Kur’an: (Şüphesiz Müslüman erkeklerle Müslüman kadınlar, Mü&"min erkeklerle Mü&"min kadınlar, itaatkâr erkeklerle itaatkâr kadınlar, doğru erkeklerle doğru kadınlar, sabreden erkeklerle sabreden kadınlar, Allah&"a derinden saygı duyan erkeklerleAllah&"a derinden saygı duyan kadınlar, sadaka veren erkeklerle sadaka veren kadınlar, oruç tutan erkeklerle oruç tutan kadınlar, namuslarını koruyan erkeklerle namuslarını koruyan kadınlar…} [Ahzap: 35]
Bütün bunlar güzel sıfatlar olup Müminlerin kazanmaya çalıştığı sıfatlardır.
Allah şöyle buyurdu: {Onlar, korkarak ve ümit ederek Rablerine ibadet etmek için yataklarından kalkarlar. Kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden de Allah için harcarlar.} [Secde: 16]
Ve şöyle buyurdu {Böyle bir kimse mi Allah katında makbuldür,) yoksa gece vakitlerinde, secde halinde ve ayakta, ahiretten korkarak ve Rabbinin rahmetini umarak itaat ve kulluk eden mi? De ki: &" Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? &" Ancak akıl sahipleri öğüt alırlar.} [Zümer: 9]
Ve şöyle de buyurdu: {Onlar, Rablerinin azabından korkan kimselerdir (27) Çünkü Rablerinin azabından emin olunamaz.} [Mearic: 27-28]
Allah, en yakın kullarını övdü, bunlar enbiyalardır. Çünkü onlar, Allah’tan en çok korkanlardır. {Onlar gerçekten hayır işlerinde yarışırlar, (rahmetimizi) umarak ve (azabımızdan) korkarak bize dua ederlerdi.} [Enbiya: 90}
Hatta Melekler bile Allah’tan korkuyorlar. Allah şöyle buyurdu: {Üzerlerinde hâkim ve üstün olan Rablerinden korkarlar ve emrolundukları şeyleri yaparlar} [Nahl:50]
6-Allah’tan Rıza kazanmak: {Allah onlardan razı olmuştur, onlar da Allah&"tan razı olmuşlardır} [Beyyine:8]
Gerçi Allah’ı tanıyanların amelleri ve Allah’tan ümitleri güzeldir ama Allah’tan çok korkarlar. Örneğin:
Hz. Peygamber (sav)’ın namaz esnasında ağlaması. Ağlamaktan dolayı göğsünde, fıkır fıkır kaynayan kazan sesi gibi bir ses vardı (Ahmet, Ebu Davut ve Nisai rivayet etmiştir)
Hz. Ebu Bekir (ra) dilini tutup şöyle dedi; &" Başıma ne geldiyse bunun yüzünden gelmiştir &" .
Ve şöyle dedi: &" Keşke sökülen bir ağaç olsaydım. &"
Hz. Ömer b. Hattab (ra) dedi ki: &" Keşke yaratılmasaydım, keşke annem beni doğurmasaydı. &"
Ve dedi ki:&" Fırat kıyısında bir deve helak olsa, Allah bunu kıyamet gününde benden sorar diye korkarım. &"
Ve dedi ki: &" Semadan birisi, ‘Ey insanlar, bir kişi hariç hepiniz cennete gireceksiniz!’ demiş olsaydı, o bir kişinin kendim olmasından korkardım. &"
Hz. Osman b. Affan (ra) şöyle dedi: &" (Eğer bu konuda muhayyerlik olsaydı) öldükten sonra yeniden dirilmememi çok isterdim &"
O ki, geceleri tesbih çekmekle, namaz kılmakla ve Kur’an okumakla geçiren bir zat idi.
Müminlerin annesi olan Hz. Aişe (ra), Allah’ın şu ayetini okuyor: {Allah bize lütfetti de bizi vücudun içine işleyen azaptan korudu.} [Tur:27]
Namazını ağlaya ağlaya kılıyor…{Eğer onlara azap edersen, şüphe yok ki onlar senin kullarındır. Eğer onları bağışlarsan, yine şüphe yok ki sen mutlak güç sahibisin, hüküm ve hikmet sahibisin.} [Maide: 118]
1-Haşyet Havf ’tan daha özeldir. Çünkü haşyet terimi, sadece Allah’ı en çok bilenler (âlimler) için kullanılır: {Allah&"a karşı ancak; kulları içinden âlim olanlar derin saygı duyarlar.} [Fatir: 28]
Havf, bilmeye veya tanımaya bağlıdır. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: &" Allah&"a yemin ederim ki, sizin Allah’a karşı en çok takva sahibi olanınız ve O’ndan en çok korkanınız benim. &"(Müslim)
Havf ve haşyet ancak Allah’ı, isimlerini, sıfatlarını, mükemmelliğini ve yüceliğini bilinmesi ve tanınması kadar olur.
(Allah'a karşı ancak; kulları içinden âlim olanlar derin saygı duyarlar) [Fatır:28]2-Havf ancak; Allah yolunda cihat etmeye, amel etmeye, pişman ederek tövbe etmeye ve günahtan kaçınmayasevk ettiği zaman yararlı olur. Çünkü korku; günahın kötü olduğunu bilmekten,onun bir cezasıolduğuna inanmaktan ve Kebir, Azim, Müteâl olan Allah’ı tanımaktan meydana gelir. Ayrıcaamel etmeye, cihat yapmaya ve tevbe etmeye sevk etmeyen Allah korkusu tasavvur edilemez.
Kim Allah’tan korkarsa, onahiçbir şey zarar veremez; kimde Allah’tan başkasından korkarsa, ona hiçbir şey fayda veremez.3-Allah korkusu vaciplerden bir tanesidir. Ayrıca o, imanın gereklerindendir. Allah korkusu kalbe en faydalı şeylerden olup herkese farzdır. Allah korkusuyla insan, günahlardan sakınır, dünyadan çekilir, kötü dostlardan, gafletten ve kötü hislerden uzaklaşır.
